10 kluczowych kompetencji 2025 roku, których nikt Ci nie pokazał.
Ważne w życiu, pracy i biznesie.
Kojarzysz kody w grach, które pozwalają być nieśmiertelnym, gwarantują podwójną prędkość albo dają możliwość latania? Co, jeśli miałbyś takie kody w swojej pracy? Idąc dalej, co gdybyś miał je w życiu?
Po ich wpisaniu twoje zarobki by się podwoiły. Twoje relacje stałyby się dużo głębsze i bezproblemowe. Z Twojej pracy zniknąłby chaos i irytacja.
Brzmi to, jak coś totalnie niemożliwego, ale takie kody istnieją. Nie są może, tak proste do uzyskania, jak w grach, ale też dają przewagę - i to jest tutaj kluczowe. Tymi kodami są umiejętności, których możesz się nauczyć. Ba! Nawet powinieneś, jeśli zależy Ci na tym, aby osiągnąć w życiu coś więcej.
Znajdujemy się w przełomowym momencie transformacji rynku pracy. Według raportu World Economic Forum oraz prognoz na 2030 rok, stoimy przed podwójnym wyzwaniem. Pierwsza kwestia to spore zmiany, które zaszły w trakcie pandemii na rynku pracy, a druga kwestia to postępująca automatyzacja, która ma ogromny wpływ na naszą codzienność. Statystyki są jednoznaczne: 50% pracowników będzie musiało się przekwalifikować i ten trend będzie się nasilał przez kolejne 5 lat.
Jednym z elementów, które szybko się zmieniają i generują nowe potrzeby (i wyzwania) jest nacisk na tworzenie contentu. Pisałem o tym jakiś czas temu, więc dzisiaj ten temat pominę.
Transformacja rynku pracy nabiera tempa — około 85 milionów miejsc pracy może zostać zastąpionych przez maszyny i algorytmy. Jednocześnie pojawi się 97 milionów nowych stanowisk. W USA przewiduje się wzrost zapotrzebowania na zaawansowane umiejętności technologiczne o 90% do 2030 roku, podczas gdy podstawowe umiejętności cyfrowe wzrosną o 69% w USA i 65% w Europie.
To jest tylko wątek technologiczny. A jakie umiejętności powinniśmy rozwijać, aby rzeczywiście zdobywać przewagę na tym rynku? Jakie umiejętności będą naszymi kodami?
6 najważniejszych umiejętności przyszłości według raportu World Economic Forum
1. Myślenie analityczne
W erze natłoku danych, ogromnych struktur oraz automatyzacji, gdzie rutynowe zadania przejmują maszyny, zdolność do analitycznego myślenia staje się bezcenna. Widząc konkretne zależności, możemy wyciągać ważne wnioski. Główne zastosowanie z perspektywy biznesowej widzę w takich działaniach, jak:
Optymalizacja procesów biznesowych.
Identyfikacja nowych możliwości rynkowych.
Tworzenie nietypowych (ale potrzebnych) produktów i usług.
Zauważanie tego, czego nie widzą inni i wykorzystywanie tego na własną korzyść.
Tę umiejętność możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Rozkładanie złożonych zagadnień na mniejsze części.
Ciągłe szukanie wzorców i zależności.
Analiza przypadków biznesowych (case studies).
Ciągłe szukanie logicznych wniosków w danych.
Analityczne myślenie nie będzie łatwe dla każdego, ale nie jest to umiejętność, która będzie bardzo trudna do opanowania. Wystarczy być lekkim krytykiem, który podważa opinie i szuka uzasadnienia w danych. Dodatkowo szukanie zależności przyczynowo-skutkowych będzie tutaj ogromnym plusem.
Pamiętaj też, że nie trzeba być od razu wielkim ekspertem od analityki. Wystarczy być w czymś ponadprzeciętnym, aby być dużo lepszym niż 95% tego świata.
2. Rozwiązywanie problemów
Złożone wyzwania biznesowe (ale życiowe także) wymagają systematycznego podejścia i umiejętności znajdowania konkretnych, skutecznych oraz najprostszych rozwiązań. To właśnie zdolność do metodycznego rozwiązywania problemów często decyduje o sukcesie projektu czy nawet całego biznesu. Umiejętności, która ma dużo ładniejszą angielską nazwę “problem-solving” najrędzej użyjemy w takich obszarach, jak:
Rozwiązywanie konfliktów i kryzysów.
Nagłe problemy i pożary w firmie.
Przepracowywanie porażek.
Tę umiejętność możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Rozkładanie problemów na mniejsze części.
Analizowanie błędów i wyciąganie z nich wniosków.
Uczenie się na podstawie porażek i sukcesów.
Konsultowanie pomysłów z ekspertami z różnych dziedzin.
Wszystko opiera się na problemach. Praktycznie każdy dzień tak wygląda. Skaczemy od jednego problemu do drugiego. Umiejętność radzenia sobie z tym, jest tutaj na wagę złota.
3. Kreatywność
Mimo rozwoju sztucznej inteligencji tylko człowiek potrafi tchnąć w pomysły cząstkę duszy — czyli czegoś, co rzeczywiście powoduje, że dany pomysł jest inny, niż to, co dostarcza nam AI. Kreatywność to nie tylko wymyślanie nowych rzeczy, ale także łączenie istniejących elementów w niespotykany dotąd sposób. Umiejętność ta jest szczególnie przydatna w następujących obszarach:
Budowanie strategii biznesowych / marketingowych.
Budowanie marki osobistej.
Projektowanie wyróżniających się produktów.
Tworzenie storytellingu, który wychodzi przed szereg.
Czy chociażby pisanie treści, które robią wrażenie.
Kreatywność możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Regularne ćwiczenia kreatywnego myślenia.
Pracę z innych miejsc (kawiarnie itp.).
Doświadczenie nowych rzeczy (np. podróże).
Wychodzenie poza utarte schematy działania.
Inspirowanie się różnorodnymi dziedzinami życia.
Kreatywność często jest postrzegana jako talent wrodzony, ale to mit. To umiejętność, którą można systematycznie rozwijać poprzez regularne ćwiczenia i otwartość na nowe doświadczenia. Na rynku są nawet różne podręczniki kreatywności. Osobiście nigdy z nich nie korzystałem, ale znam ludzi, którzy je chwalą.
4. Inteligencja emocjonalna
To, jak radzimy sobie w życiu, zależy przede wszystkim od tego, jak radzimy sobie z emocjami. Umiejętność rozumienia własnych uczuć i reakcji oraz zdolność do empatycznego odczytywania emocji innych to mówiąc dosłownie: FUNDAMENT tego, jak prosperujemy na co dzień. Widać to szczególnie w sytuacjach takich jak:
Reakcja na stres i presję w pracy.
Radzenie sobie z konfliktami w domu.
Budowanie i utrzymywanie bliskich relacji
Zarządzanie własnymi nastrojami i motywacją.
Inteligencję emocjonalną możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Codzienna refleksja nad własnymi reakcjami (zauważanie emocji).
Świadome obserwowanie zachowań innych.
Praktykowanie spokojnej reakcji w trudnych sytuacjach.
Uczenie się wyrażania emocji w konstruktywny sposób.
Regularna praca nad zwiększaniem odporności psychicznej.
Bycie "emocjonalnie inteligentnym" to nie luksus czy miękka umiejętność — to podstawa skutecznego radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami. Od kłótni z partnerem, przez trudną rozmowę z szefem, po radzenie sobie z własnymi frustracjami — wszystko sprowadza się do tego, jak dobrze rozumiemy i zarządzamy emocjami.
5. Współpraca i praca zespołowa
Nikt nie osiągnął wielkiego sukcesu w pojedynkę. Oczywiście mamy na rynku freelancerów czy solo-biznesy, ale warto zaznaczyć pewien fakt. Ci ludzie, też pracują z innymi ludźmi: podwykonawcami lub klientami. Umiejętność efektywnej współpracy z innymi to kolejny fundament jakościowego i skutecznego działania. Będzie to najszybciej widoczne w takich obszarach, jak:
Realizacja złożonych projektów zespołowych.
Organizacja wyjazdów rodzinnych.
Wspólne rozwiązywanie problemów.
Wspólna praca dla większego celu.
Pracę zespołową możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Otwartość na innych ludzi (wspólna praca).
Ćwiczenie skutecznej komunikacji.
Uczenie się delegowania zadań.
Rozwijanie umiejętności słuchania innych.
Praca zespołowa to sztuka współdziałania z innymi. Wymaga pokory, elastyczności i zrozumienia, że różnorodność perspektyw to siła. Mówi się nawet, że jeśli dwóch wspólników zawsze się zgadza, to jest o jednego za dużo. Bez skutecznej pracy zespołowej — także w momentach, w których wiele nas różni, nie zajdziemy zbyt daleko.
6. Skuteczna nauka
System edukacji nauczył nas złych nawyków — wkuwania, zakuwania i uczenia się na pamięć. Pamiętasz jeszcze taktykę: ZZZ? Zakuj, zdaj, zapomnij? Prawda jest taka, że nauka nie musi na tym polegać. Efektywna nauka to proces oparty na zrozumieniu działania naszego mózgu i wykorzystaniu naturalnych mechanizmów pamięci.
W ostatnich latach przeprowadzono dziesiątki badań na temat metod skutecznej nauki. Powstało pełno materiałów, filmów i podcastów. Też kiedyś dokładniej to opiszę na łamach Wizji Totalnej. Skuteczne uczenie przydaje się, przy:
Przyswajaniu nowych umiejętności (szybko).
Nauce języków obcych.
Rozwijaniu nowych zainteresowań.
Podnoszeniu kwalifikacji.
Wygrywaniu wyścigu, gdy na rynek wchodzi coś nowego.
Aby podszkolić ten skill, warto:
Wykorzystywać metody aktywnego przypominania.
Zrozumieć, jak działa mózg i procesy uczenia.
Nauczać innych tego, czego się nauczyliśmy.
Wdrażać do nauki element zabawy i/lub grywalizacji.
Skuteczna nauka to nie talent, a umiejętność bazująca na konkretnych technikach behawioralnych. Zamiast spędzać godziny nad książkami, lepiej poświęcić 20 minut na aktywne ćwiczenia czy tłumaczenie zagadnienia komuś innemu. To, co wydaje się trudniejsze w trakcie nauki, często prowadzi do lepszego zapamiętywania w dłuższej perspektywie.
Zobacz. Ja też — pisząc ten wpis, się uczę. Każde wydanie Wizji Totalnej jest dla mnie powtórką pewnych zagadnień oraz powodem do tego, abym wykonał dodatkowy research, pogłębił pewne zagadnienia, czy nawet czegoś się douczył.
Warto tutaj szukać swoich sposobów na “aktywne” uczenie się
World Economic Forum wymieniło 10 umiejętności, ale ja wybrałem tylko 6 - moim zdaniem najważniejszych. Oto pełna lista:
Ze względu na to, że raport WEF kierowany był głównie na amerykański rynek pracy, to postanowiłem dodać 4 dodatkowe umiejętności, których według moich doświadczeń nie można pominąć. A już szczególnie w naszej — polskiej codzienności pracy i biznesu.
Kolejne 4 kluczowe umiejętności przyszłości
7. Zarządzanie sobą i swoim czasem
Multitasking to mit, a prawdziwą sztuką jest umiejętne zarządzanie własną energią i czasem. Jedni potrafią pracować 12 godzin i osiągają dużo gorsze wyniki niż Ci, którzy pracują połowę tego czasu. Sekretem jest tutaj efektywność w zarządzaniu sobą i swoim czasem. Głównie chodzi tutaj o takie kwestie, jak:
Utrzymywanie wysokiej produktywności.
Praca w skupieniu.
Skupienie na celu.
Kontrolowanie objawów wypalenia.
Aby lepiej zarządzać sobą i swoim czasem:
Zaczynaj każdy tydzień z gotowym planem.
Stosuj techniki zarządzania czasem.
Mówiąc dosadnie: Co z tego, że jesteś super ekspertem z wielkim doświadczeniem, gdy nie potrafisz skupić się na swojej pracy? Co z tego, że budujesz innowacyjny biznes, gdy tracisz 90% swojego czasu na robienie rzeczy, które nie są ważne?
Kluczem jest umiejętność życia i pracowania w taki sposób, aby cały czas utrzymywać odpowiedni poziom wydajności. Bez tego, łatwo się potknąć.
8. Inicjatywa i przywództwo
W tym świecie brakuje liderów. Widzę to na każdym kroku. Brakuje ludzi, którzy potrafią przejąć inicjatywę. Brakuje ludzi, którzy chcą stać na czele ambitnych celów. Nie chodzi już tylko o zarządzanie zespołem, ale o umiejętność inspirowania innych i brania odpowiedzialności za rezultaty. Główne zastosowanie z perspektywy biznesowej widzę w takich działaniach, jak:
Prowadzenie projektów i zespołów.
Inicjowanie zmian w organizacji.
Inspirowanie innych do działania.
Tworzenie wizji, za którą inni będą chcieli podążać.
Tę umiejętność możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Branie na siebie dodatkowej odpowiedzialności.
Przebywanie z ludźmi, którzy “są lepsi”.
Organizowanie dodatkowych inicjatyw.
Praktyka wystąpień publicznych.
Czytanie biografii wielkich liderów.
Tu polecam, wystąpienie Larsa Sudmanna na TEDx pt. “Great leadership starts with self-leadership”:
9. Automatyzacja i AI
Sztuczna inteligencja przestała być tematem z przyszłości i stała się codziennym narzędziem pracy. Kluczem nie jest już samo korzystanie z technologii, ale umiejętność strategicznego wykorzystania jej potencjału. Bez zrozumienia jak działa, będzie to trudne… Główne zastosowanie wiedzy z AI widzę w:
Usprawnianie swojej pracy.
Analizowaniu ważnych danych.
Uczeniu się nowych rzeczy.
Tę umiejętność możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Testowanie polecanych narzędzi AI.
Naukę promptowania.
Używanie AI do codziennych zadań.
Co jest też bardzo ciekawe. Naukę AI można połączyć z nauką innych rzeczy. AI może być naszym asystentem nauki, dzięki czemu uczymy się używania AI do nauki innych umiejętności. Ściąga:
10. Zrozumienie ludzkiej psychologii
Świat technologii paradoksalnie sprawił, że umiejętność rozumienia ludzkich zachowań i motywacji stała się cenniejsza niż kiedykolwiek. Znajomość podstaw psychologii to nie tylko przewaga w biznesie, ale klucz do zrozumienia wielu kwestii. Ta umiejętność szczególnie dobrze łączy się z pozostałymi — wspiera zarówno rozwój umiejętności przywódczych, pracę zespołową czy efektywną komunikację. To jedna z tych kompetencji, które nigdy nie stracą na wartości, niezależnie od tego, gdzie ten świat zawędruje w kolejnych latach. Główne zastosowanie widzę w:
Skutecznej komunikacji z klientami i zespołem.
Lepszym adresowaniu potrzeb odbiorców.
Lepszym zrozumieniu swoich zachowań.
Unikaniu wpadania w pułapki psychologiczne.
Tę umiejętność możemy rozwijać przez takie działania, jak:
Czytanie o błędach poznawczych.
Czytanie książek o psychologii.
Testowanie różnych komunikatów na grupie odbiorczej.
Obserwacja i wyciąganie wniosków z różnych codziennych interakcji.
Psychologia jest ogromnym zagadnieniem. Ma w sobie wiele ciekawych aspektów, które osobiście — im bardziej zgłębiam, tym bardziej jestem przerażony, jak mało wiem. Ludzki mózg i aspekty postrzegania są niesamowite. Szczerze bardzo polecam uczyć się psychologii.
Czas potrzebny na zdobycie nowych umiejętności
Według raportu WEF, około 40% pracowników wymaga przekwalifikowania i nabycia nowych umiejętności. Taki proces trwa kilka miesięcy, jednak czas ten różni się znacząco w zależności od sektora — na przykład w finansach czy energetyce proces ten może trwać dłużej ze względu na złożoność wymaganych umiejętności.
A co to znaczy dla nas? Dla osób, które chcą się uczyć i opanowywać nowe umiejętności?
Oznacza to, że musimy działać powoli i ze świadomość, że ten proces chwilę zajmie. Nie ma sensu rzucać się od razu na wielkie rozwijanie wszystkiego. Krok po kroku. Jedna umiejętność po drugiej. Jeśli podejdziemy do tego z dyscypliną i zaangażowaniem, to czas będzie naszym przyjacielem.
Metody rozwijania nowych umiejętności
Rozwój kompetencji przyszłości nie musi być czymś bardzo ciężkim i skomplikowany. Najważniejsza będzie systematyczność, dyscyplina i wybór odpowiedniego sposobu nauki. Kilka sprawdzonych metod:
Metoda małych kroków: Zamiast próbować opanować wszystko naraz, wybierz jedną umiejętność i poświęć jej 30 minut dziennie. To prawie 200 godzin rocznie!
Praktyczne projekty: Najlepiej uczymy się przez działanie. Podejmuj się małych projektów, w których możesz testować nowe umiejętności. Nawet jeśli początkowo nie będą idealne, każdy projekt to bezcenna lekcja.
Feedback i mentoring: Znajdź osobę, która już posiada umiejętność, którą chcesz rozwinąć. Regularne konsultacje i feedback pomogą Ci uniknąć typowych błędów i przyspieszyć naukę. Dla przykładu: Ja pomagam osobom, które chcą rozwijać markę osobistą na LinkedIn. Prowadzę, doradzam i wspieram. W ten sposób - taka osoba oszczędza czas i od razu wskakuje 5 poziomów wyżej.
Nauka przez nauczanie: Kiedy musisz komuś wytłumaczyć nową koncepcję, sam lepiej ją rozumiesz. Dziel się wiedzą na blogu lub w social media.
Pamiętaj — rozwój to maraton, nie sprint. Kluczem jest regularność, nie intensywność.
Przyszłość rynku pracy
"Nie przetrwa najsilniejszy ani najinteligentniejszy, ale ten, który najlepiej adaptuje się do zmian."
Te słowa Charlesa Darwina doskonale opisują przyszłość rynku pracy. Tradycyjne zawody będą ewoluować, a specjaliści będą musieli nauczyć się współpracy z AI i nowymi technologiami.
Według raportu WEF do 2030 roku przewiduje się znaczące zmiany w strukturze zatrudnienia:
Automatyzacja wyeliminuje wiele rutynowych zadań.
Wzrośnie zapotrzebowanie na zaawansowane umiejętności technologiczne.
Kluczowe staną się umiejętności, których nie można zautomatyzować (patrz leadership, inteligencja emocjonalna itd.).
Wzrośnie znaczenie umiejętności sprawnego uczenia się.
Największym wyzwaniem nie będzie sama technologia, ale nasza gotowość do zmiany. Gdy rutynowe zadania przejmą maszyny, ludzie będą mogli skupić się na tym, co robią najlepiej: kreatywnym myśleniu, rozwiązywaniu złożonych problemów i budowaniu relacji. Pracodawcy już teraz szukają osób, które potrafią łączyć różne umiejętności — na przykład rozumieją zarówno technologię, jak i psychologię.
Co teraz? Czyli dalsze kroki:
Chcesz walczyć o silne miejsce na rynku pracy lub w biznesie? Chcesz mieć umiejętności, których brakuje innym? Chcesz, aby twoje życie było, jak gra na kodach — prostsze i ciekawsze? Wykonaj te 3 kroki:
Wybierz 3 umiejętności, które chcesz rozwijać.
Wpisz je po kolei na 3 następne kwartały do swojego kalendarza.
Zarezerwuj czas w którym pracujesz nad daną umiejętnością (wystarczy 1-2h w weekendy).
Po prostu działaj. Czytaj, zauważaj zależności i praktykuj. Nie ma innego drogi.
Prywatnie, co u mnie?
Tydzień temu wspominałem, że rozpoczynam grudniowy eksperyment.
Główne założenie to: tylko 40 godzin pracy i 7 zadań do zrealizowania, które wyliczyłem na około 100 godzin.
Dla przypomnienia, zasady, które ustaliłem:
Zaczynam 2 grudnia z gotową listą zadań.
Codziennie pracuję po 2 godziny. Od 7:00 do 9:00 w pełnym skupieniu. 2 bloki po 55 minut lub jeden 115 minut.
Daje sobie przyzwolenie na kilka dłuższych dni pracy.
Wszystkie statystyki z grudnia zbieram w aplikacji RIZE.
Co tydzień na końcu Wizji Totalnej będę wrzucał update z eksperymentu.
Czas na pierwsze podsumowanie!
Finalnie rozpisane zadania:
1. Zadanie strategiczne; 30h
2. Zbudowanie struktury strony oraz scieżki klienta; 10h
3. Przygotowanie struktury, planu i scenariuszy do szkolenia; 10h
4. Przygotowanie planu i materiałów do ważnej współpracy; 30h
5. Przygotowanie oferty dla klientów B2B; 4h
6. Stworzenie contentu planu na Q1; 10h
7. Montaż materiałów; 6h
Czas pracy:
Pracowałem w sumie 8 godzin.
Rozjechałem się trochę z planem pracowania 2 godziny dziennie, ale za tydzień położę na to większy nacisk :)
Poniżej podsumowanie z RIZE:
Progres zadań: Na tym etapie jeszcze nie skończyłem żadnego z zadań, ponieważ zacząłem od tych największych. Wstępnie zadanie strategiczne (nr 1) jest zrobione w 40-50%, a zadanie ze stroną (nr 2) jest zrobione w 60%.
Wstępny rezultat: Po przepracowaniu 8 godzin w trybie deep work, udało się zrealizować zadania, które normalnie powinny zająć około 16 godziny. Ciężko to jeszcze teraz jednoznacznie ocenić, bo zadania nie są w pełni domknięte (coś może się jeszcze tam pojawić).
Mój komentarz: Widzę bardzo wyraźnie, że praca idzie dużo szybciej, ale póki nie zamknę zadania do końca, to nie chce oceniać niczego przez pryzmat liczb. Na plus jest to, że pracuję konkretny czas i od razu wyłączam się z pracy. Nie robię nic więcej. Zamiast tego odpoczywam, idę na spacer, przerabiam zaległe kursy, trenuje albo czytam książkę. Nie ma presji.
Więcej będę mógł pokazać za tydzień, gdy eksperyment będzie już w 70% zrealizowany. Dzięki za dziś!
Smacznej kawy ☕️ i dobrej soboty!
Norbert
Udało Ci się dotrzeć aż tutaj? Cieszę się. Jeśli Wizja Totalna Ci się podoba, to nie zapomnij wysłać jej do znajomego, któremu ten wpis może się przydać 🙌🏼